Sztuka skutecznej komunikacji jest niezwykle istotną umiejętnością w funkcjonowaniu we współczesnym świecie. Zdolność prowadzenia rozmowy oraz jasnego przekazywania komunikatów jest kluczowa przy nawiązywaniu różnorodnych relacji interpersonalnych.
Bez opanowania bardzo trudnej, wbrew pozorom, sztuki skutecznej komunikacji bardzo ciężko jest poradzić sobie we współczesnym, bardzo skomplikowanym świecie. Okazuje się, że wiele nieporozumień, których tak naprawdę dałoby się uniknąć, spowodowanych jest złą komunikacją. Spowodowane jest to na przykład niewłaściwym odczytaniem intencji drugiej strony, nazbyt zawoalowanym przekazywaniem komunikatu w efekcie niezrozumiałego dla odbiorcy, czy też trudnościami związanymi z różnymi oczekiwaniami nadawcy i odbiorcy. O skutecznej komunikacji można mówić wtedy, gdy treść komunikatu dotarła do odbiorcy w formie niezmienionej, zgodnej z intencjami nadawcy formułującego wypowiedź. Na czym polega więc skuteczna komunikacja? Z jakich elementów się składa oraz jak rozumieć komunikację?
Komunikacja interpersonalna zasadniczo składa się z dwóch elementów. Z komunikacji werbalnej i komunikacji niewerbalnej. Komunikacja werbalna jest komunikacją słowną, używającą do przekazywania komunikatów słów, sformułowanych w zdania. Komunikacja niewerbalna związana jest z mimiką, językiem ciała, gestami. Trzeba pamiętać, że komunikacja to jedna z tych umiejętności osobistych, które są procesem nieustannym. Cały czas, poprzez naszą postawę, gesty, mimikę twarzy przekazujemy jakieś informacje do otoczenia. Z tego względu kontrolowanie każdego z poszczególnych elementów komunikacji pozwala na zwiększenie jej efektywności oraz uniknięcie nieprzyjemnych sytuacji, związanych ze złą komunikacją w przyszłości. Struktura procesu komunikacji jest trzyfazowa, jednak każda z poszczególnych faz związana jest z licznymi elementami. Pierwszą fazą jest sformułowanie komunikatu przez nadawcę, kolejną jest odebranie tego przekazu przez odbiorcę, który z kolei przepuszcza komunikat przez filtr swoich oczekiwań i swojego nastawienia. Trzecią, ostatnią fazą jest reakcja odbiorcy na przekaz nadawcy. Skuteczność tego łańcucha związana jest z paroma czynnikami. Przede wszystkim wyróżnić należy zdolność aktywnego słuchania oraz wczucia się w sytuację odbiorcy (empatia). Innym czynnikiem, który rzutuje na skuteczność komunikacji jest umiejętność precyzyjnego formułowania i przekazywania komunikatów. Bardzo ważne jest też dopasowanie elementów komunikacji niewerbalnej do sposobu formułowania komunikatu werbalnego.
Skuteczna komunikacja nie jest wcale procesem łatwym. Aby świadomie i umiejętnie panować nad procesem komunikacji, trzeba posiadać liczne umiejętności. Komunikacja jest bardzo ważnym elementem, który skutecznie przyczynia się do zwiększenia efektywności codziennych interakcji międzyludzkich.